Glikol etylenowy – właściwości
Glikol etylenowy ma wzór sumaryczny CH2OH2, i jest znany również jako 1,2-etanodiol. Charakteryzuje się doskonałą mieszalnością z wodą, jest też bardzo dobrze rozpuszczalny w aldehydach, ketonach i kwasie octowym, natomiast w ogóle nie rozpuszcza się w czterochlorku węgla. Jego produkcja jest stosunkowo tania. Wadą glikolu etylenowego jest krystalizacja w niskich temperaturach i niższa (w porównaniu z glikolem propylenowym) zdolność do przyjmowania ciepła (około 50% pojemności cieplnej wody). Glikol etylenowy otrzymywany jest w procesie hydratacji tlenku etylenu, a następnie oczyszczany w procesie rektyfikacji.
Glikol etylenowy – zastosowanie
Glikol etylenowy najczęściej znajduje zastosowanie w chłodnictwie jako przemysłowe chłodziwo. Glikol etylenowy jest również wykorzystywany przy produkcji włókien poliestrowych. Ma swoje zastosowanie także, między innymi, w foliach, opakowaniowych oraz butelkach. Jest bardzo cenionym surowcem, gdyż tworzone z użyciem glikolu etylenowego przedmioty są ekologiczne, a także energooszczędne i opłacalne. Dzięki temu uważa się go za ekonomiczny i dlatego jest bardzo chętnie wykorzystywany przez wielu producentów. Dodatkowo glikol etylenowy może być stosowany do sprężarek gazu, wentylacji, systemów grzewczych oraz klimatyzacji.
Glikol propylenowy – właściwości
Glikol propylenowy o wzorze sumarycznym C3H8O2, znany również jako propanodiol, jest najpowszechniej wykorzystywanym z grupy glikoli. Charakteryzuje się wysoką lepkością (wyższą w porównaniu do glikolu etylenowego). Uznawany jest za substancję higroskopijną, co oznacza, że chętnie pochłania wodę, m.n.. z otaczającego go powietrza. Glikol propylenowy jest rozpuszczalny w acetonie, chloroformie i wodzie, a także doskonale rozpuszcza szereg żywic, barwników i olejków eterycznych. Na skalę przemysłową glikol otrzymuje się w procesie uwodnienia tlenku propylenu, katalitycznym i niekatalitycznym. Glikol propylenowy może być również otrzymywany z odpadów. Wtedy nazywany jest bioglikolem.
Glikol propylenowy – zastosowanie
Glikol propylenowy ma zastosowanie w wielu sektorach gospodarki. Służ.in.in.:
- w przemyśle kosmetycznym, jako składnik kremów, dodatek do past do zębów, płynów do płukania ust czy dezodorantów w sztyfcie;
- w medycynie i farmacji jako płyn do rozprowadzania składników czynnych leków;
- w przemyśle spożywczym w formie czynnika ułatwiającego przetwarzanie żywności oraz poprawiającego wygląd, smak i trwałość;
- nośnik zapachów w olejkach zapachowych oraz olejkach do masażu;
- do produkcji lakierów elektroizolacyjnych, płynów hamulcowych, płynów chłodniczych;
- w przemyśle tworzyw sztucznych jako czynnik higroskopijny;
- w wyrobach tytoniowych jako rozcieńczalnik nikotyny.
Glikol etylenowy a propylenowy – szkodliwość
Jedną z głównych różnic pomiędzy glikolem etylenowym a glikolem propylenowym jest poziom toksyczności (glikol etylenowy jest toksyczny, a glikol propylenowy nie). Nie należy stosować glikolu etylenowego, jeśli istnieje możliwość jego połknięcia lub przypadkowego kontaktu z żywnością, lub wodą pitną. Jego konsumpcja powoduje szereg problemów fizjologicznych, w tym śmierć (Centrum Kontroli Chorób szacuje śmiertelną dawkę od 1400 do 1600 mg/kg). Natomiast glikol etylenowy w postaci pary może doprowadzić do utraty przytomności, natomiast w niewielkich stężeniach powoduje podrażnienie nosa i gardła. Za to w przypadku glikolu propylenowego, w razie jego spożycia, nie występuje zagrożenie zdrowia lub życia. Glikol propylenowy nie jest składnikiem o właściwościach rakotwórczych czy mutagennych. Badania kliniczne wykazały również, że nie powoduje uczulenia skóry.
Podsumowując, wybór pomiędzy glikolem etylenowym a propylenowym, zależy od indywidualnych wymagań. Glikol etylenowy oferuje lepszą przewodność ciepła i jest mniej kosztowny, jednakże jest toksyczny. Z drugiej strony, glikol propylenowy jest bezpieczniejszy, ale droższy.
Sandra Ujma, ekspertka branży OGC w SGS Polska
ŹRÓDŁA:
- Starek-Świechowicz, A. Starek: Etery glikolu etylenowego i glikolu propylenowego – toksyczność reprodukcyjna i rozwojowa, Medycyna Pracy 2015;66(5):725–737, https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/bitstream/handle/item/136656/starek-swiechowicz_starek_etery_glikolu_etylenowego_2015.pdf?sequence=1&isAllowed=y
- https://procold.pl/roznice-pomiedzy-plynami-glikolowymi/
- https://www.products.pcc.eu/pl/blog/charakterystyka-i-zastosowanie-glikolu-etylenowego/
- https://www.orlen.pl/pl/dla-biznesu/produkty/produkty-petrochemiczne/glikole/glikol-etylenowy
- https://www.products.pcc.eu/pl/blog/glikol-propylenowy/
- https://alphavit.pl/zastosowanie-glikolu-propylenowego-w-przemysle-n-33.html
- https://www.medonet.pl/zdrowie,glikol---rodzaje--dzialanie--wlasciwosci-i-zastosowanie,artykul,1726021.html
- https://www.mgprojekt.com.pl/blog/glikol/
- https://budujemydom.pl/instalacje/kolektory-sloneczne-i-fotowoltaika/a/97412-co-to-jest-glikol-jakie-jest-jego-zastosowanie-i-cena
- https://www.carlroth.com/medias/SDB-209E-PL-PL.pdf?context=bWFzdGVyfHNlY3VyaXR5RGF0YXNoZWV0c3wyODQwOTJ8YXBwbGljYXRpb24vcGRmfHNlY3VyaXR5RGF0YXNoZWV0cy9oZTgvaDQ0LzkxMDI5NjM1MDcyMzAucGRmfGU2NzU5NWQzYTY5ZWEzZmZlMTY4NDEwNWJmYmU1ZGQ1MGQzM2RhZmRkOTA5YTRhZjNjN2U3ZjIwMDBiMjY0MzY
O SGS
Jesteśmy SGS – światowym liderem w dziedzinie badań, inspekcji i certyfikacji, uznawanym za wzorzec w zakresie zrównoważonego rozwoju, jakości i rzetelności. W sieci ponad 2600 oddziałów i laboratoriów zatrudniamy przeszło 99 600 pracowników, którzy poprzez wspólną pracę umożliwiają lepszy, bezpieczniejszy i bardziej połączony świat.
Al. Jerozolimskie 146A,
02-305,
Warszawa, Mazowieckie,
Polska