Paliwem nazywamy substancje, które podczas spalania wydzielają dużą ilość ciepła i gazów. Służy ono głównie do napędu silników, ogrzewania lub wytwarzania energii elektrycznej. Wśród paliw pochodzenia organicznego wymienić można m.in. ropę naftową, gaz ziemny i gaz płynny. O tym, jak wygląda światowy handel tymi dobrami oraz jakie są prognozy na przyszłość, dowiecie się z poniższego artykułu.
Najwięksi eksporterzy gazu ziemnego i innych paliw
Ropa naftowa:
Zdecydowanymi liderami w eksporcie ropy naftowej na świecie są Arabia Saudyjska, Stany Zjednoczone oraz Rosja. Saudi Aramco, państwowy koncern naftowy, pozostaje największą ze wszystkich firmą pod względem dochodu brutto. Aktualnie Arabia Saudyjska ma też drugą (zaraz po Wenezueli) co do wielkości ilość rezerw ropy naftowej na świecie – 297,5 miliarda baryłek. Za to w 2023 roku tygodniowe produkcje ropy w USA osiągnęły nawet 13,2 miliona baryłek dziennie. Natomiast Rosja w ubiegłym roku eksportowała ponad 6,7 mln baryłek ropy dziennie. W Europie największymi producentami ropy są Norwegia i Wielka Brytania.
LNG (gaz ziemny):
W 2023 roku Stany Zjednoczone stały się największym dostawcą gazu ziemnego na świecie, wyprzedzając dotychczasowych liderów, czyli Australię oraz Katar, z wynikiem równym 91,2 mln ton. W Europie liderami w produkcji gazu ziemnego są Wielka Brytania i Norwegia.
LPG (gaz płynny):
W ubiegłym roku największymi dostawcami gazu płynnego były Norwegia oraz Stany Zjednoczone. Norwegia zapewniła niemal 30% całego zapotrzebowania UE. Kolejnymi dużymi eksporterami są kraje Afryki Północnej, Wielka Brytania i Katar.
Najwięksi importerzy gazu ziemnego i innych paliw
Ropa naftowa:
Największym importerem ropy naftowej na świecie są Chiny, które w 2023 roku importowały 11,3 mln baryłek ropy dziennie, tj. o 10% więcej niż w 2022 roku.
LNG (gaz ziemny):
Największym importerem LNG na świecie jest Unia Europejska. W ubiegłym roku zaimportowała ponad 120 mld metrów sześciennych, a krajami wśród Unii, które importowały największe ilości, są Francja, Hiszpania, Włochy, Belgia i Holandia.
LPG (gaz płynny):
W ostatnich latach największymi konsumentami LPG na świecie są Rosja, Turcja oraz Korea Południowa.
Zaopatrzenie Polski w paliwa kopalne
W ostatnich latach Polska znalazła się w ścisłej czołówce krajów UE najszybciej uzależniających się od importu paliw kopalnych. W ostatnich 20 latach za import surowców energetycznych Polska zapłaciła ponad bilion złotych, import ropy do Polski wzrósł o 41%, a gazu o 118%.
Dominującym dostawcą surowców do naszego kraju od zawsze była Rosja. Jej udział w imporcie na przestrzeni 20 lat wyniósł odpowiednio 87% dla ropy naftowej i 72% gazu ziemnego. Jednakże od 2023 roku głównym dostawcą ropy stała się Arabia Saudyjska, ponieważ niemal połowa importu tego surowca pochodziła w ubiegłym roku właśnie z tego kraju. Zwiększone zostały także dostawy ropy z Norwegii i Stanów Zjednoczonych. Kluczowym dostawcą LPG jest Rosja oraz Szwecja. Z kolei LNG importowane jest do Polski głównie ze Stanów Zjednoczonych oraz Kataru.
Zapotrzebowanie na paliwa kopalne w Europie
W Europie zauważalne jest zmniejszanie zapotrzebowania na paliwa kopalne. Celem jest osiągnięcie neutralności klimatycznej. Według raportów eksperckich w kwietniu 2024 roku paliwa kopalne miały jedynie 23% udziału w wytwarzaniu energii elektrycznej w krajach UE. Stoi za tym rozwój energetyki słonecznej i wiatrowej oraz ożywienie energetyki wodnej – zwiększył się udział odnawialnych źródeł energii. Co ciekawe, największy spadek w produkcji energii z paliw kopalnych miał miejsce w Niemczech.
Paliwa kopalne – podsumowanie oraz prognozy na przyszłość
Zapotrzebowanie na paliwa kopalne, takie jak ropa naftowa czy gaz, w Polsce będzie nadal wysokie przez najbliższe lata. Ich wiodącym konsumentem jest transport, a w szczególności transport drogowy. Jednak rosnące znaczenie ochrony klimatu i dążenie do neutralności emisyjnej znacząco wpływa na stopniową transformację rynku ukierunkowaną na większy udziału surowców odnawialnych. Z raportu KPMG International wynika, iż 36% przedstawicieli sektora uważa, że odnawialne źródła energii zastąpią paliwa kopalne do 2050 roku.
Podkreśla się jednak, że nowe instalacje OZE nie będą w stanie całkowicie zastąpić energii z paliw kopalnych, póki nie zostaną zrealizowane inwestycje stabilizujące system i wyrównujące profil energetyczny oraz te zapewniające skuteczny przesył i efektywne wykorzystanie energii.
Współpraca z SGS
Nasza globalna sieć ekspertów spełnia wszystkie wymagania w dziedzinie testowania, inspekcji, zarządzania ryzykiem, transportu morskiego i doradztwa m.in. w zakresie ropy naftowej i kondensatów, chemikaliów, gazów oraz paliw odnawialnych i alternatywnych. Zachęcam do współpracy.
Sandra Ujma, ekspertka branży Natural Resources w SGS Polska
Źródła:
- https://mfiles.pl/pl/index.php/Paliwa_kopalne,
- https://forsal.pl/biznes/ekologia/artykuly/8713974,nie-tylko-norwegia-oto-najwieksi-producenci-paliw-kopalnych-w-europie.html,
- https://energetyka24.com/ropa/wiadomosci/niemcy-wciaz-sa-drugim-najwiekszym-na-swiecie-importerem-paliw-kopalnych-z-rosji,
- https://www.euractiv.pl/section/gospodarka/news/rosja-gazprom-putin-paliwa-kopalne-niemcy-wlochy-holandia-chiny-francja-polska-wegry/,
- https://energetyka24.com/,
- https://energia.rp.pl/ropa/art39604221-usa-produkuje-najwiecej-ropy-w-historii-ludzkosci,
- https://gazeo.pl/informacje/wiadomosci/Autogaz-na-swiecie-w-Raporcie-Rocznym-POGP-2023,wiadomosc,11248.html,
- https://www.forum-energii.eu/ponad-bilion-zlotych-na-import-surowcow-energetycznych-do-polski,
- https://www.gramwzielone.pl/trendy/109666/tyle-polska-placi-za-uzaleznienie-od-importu-paliw-kopalnych,
- https://smoglab.pl/ue-paliwa-kopalne-rekord/,
- https://www.e-petrol.pl/wiadomosci-polska/116753/jaka-przyszlosc-czeka-paliwa-kopalne,
- https://magazynbiomasa.pl/oze-zastapi-paliwa-kopalne-do-2050-r-tak-sadzi-36-przedstawicieli-branzy-energetycznej/.
O SGS
Jesteśmy SGS – światowym liderem w dziedzinie badań, inspekcji i certyfikacji. Jesteśmy uznawani za globalny punkt odniesienia w zakresie zrównoważonego rozwoju, jakości oraz rzetelności. Naszych 99 600 pracowników obsługuje sieć 2 600 biur i laboratoriów na całym świecie.
Al. Jerozolimskie 146A,
02-305,
Warszawa, Mazowieckie,
Polska